Klantcase Townmaking Institute.

Samenvatting

Nederlanders fietsen veel. In geen enkel ander land dat ongeveer even welvarend is, wordt zoveel gefietst. En de elektrische fiets wordt daarbij steeds populairder. In 2019 was bijna 20% van alle Nederlandse fietsritjes op een e-bike. Begin 2023 staat de teller al op ruim 30%. E-bikes zijn een goed alternatief voor de auto. Het is kosteneffectief, milieuvriendelijk en gezond. Maar doordat steeds meer Nederlanders op een e-bike fietsen, raken fietspaden overvol met niet-fietsen zoals e-bikes, speed pedelecs, licht elektrische voertuigen, stints en bakfietsen. En ze gaan snel. Dat brengt bepaalde risico’s met zich mee. En zorgt vaak voor onveilige verkeerssituaties en ongevallen. 

Daarom startte Odido samen met Stichting Townmaking een e-bike-veiligheidspilot in Amsterdam. Samen ontwikkelden, testten en implementeerden we technologie om de veiligheid van e-bikes en het welzijn van fietsers te vergroten. Door State-of-the-art IoT-technologie kan in gevaarlijke verkeerssituaties het vermogen en de snelheid van e-bikes automatisch omgezet worden naar een veiliger tempo. De pilot ontwikkelde ook een besturingsinterface voor wegbeheerders, die op deze manier snelheidsbeperkende zones kunnen instellen. 

De samenwerking werd opgezet binnen de Stichting Townmaking Common Labworks. Hierin werken ondernemers, professionals en overheden samen om lokaal (mobiliteits)oplossingen voor gemeenschappelijk belang te bouwen en te implementeren. Daarnaast is de samenwerking onderdeel van het Innovatie voor de Samenleving programma, 1 van de 4 programma’s in het Voor elkaar plan van Odido Nederland. In dit programma willen we met belangrijke connectiviteits- en technologische oplossingen bijdragen aan de verduurzaming van steden en aan een prettige en veilige leefomgeving. 

De e-bike is een wereldwijd product dat in elk land op dezelfde manier gebruikt moet worden. Maar, er wordt geen rekening gehouden met de lokale behoeften en de Nederlandse fietscultuur. Doordat de e-bike in Nederland steeds populairder wordt, is het op de fietspaden steeds drukker met niet-fietsen zoals e-bikes, speed pedelecs, licht elektrische voertuigen, stints en bakfietsen. En e-bikes brengen door hun snelheid ook bepaalde risico’s met zich mee. Dit zorgt vaak voor onveilige verkeerssituaties en ongevallen. Reden genoeg om de veiligheid van e-bikes en het welzijn van fietsers te verhogen. 

Alle gebruikers van het fietspad moeten van de gedeelde ruimte kunnen genieten. Daarom ontwikkelden, testten en implementeerden we een adaptieve snelheidsregeling op de e-bikes. Waarbij het vermogen en de snelheid van e-bikes in gevaarlijke verkeerssituaties automatisch wordt omgezet naar een veiliger tempo. 

Deze adaptieve snelheidsregeling werkt door de ontwikkeling van een connected e-bike computer. Een systeem dat potentieel gevaarlijke verkeerssituaties in realtime herkent, zonder persoonlijke gegevens te gebruiken of op te slaan. De computer detecteert wanneer een e-bike een zone ingaat met snelheidsbeperkingen. Hij staat in verbinding met eDrive systemen en kan als de e-bike woonwijken of bekende gevaarlijke kruispunten nadert, de maximumsnelheid automatisch terugbrengen naar een veiligere snelheid.  

Een eDrive systeem is een inbouwsysteem dat elektrische trapondersteuning geeft tijdens het fietsen. Hiermee kan je sneller fietsen, grotere afstanden afleggen en makkelijker steile wegen opfietsen.  

Ook ontwikkelden we een besturingsinterface voor wegbeheerders. Hiermee kunnen wegbeheerders gebieden met een snelheidsbeperking, en het gedrag van weggebruikers in deze gebieden vaststellen.  

Om dit project uit te voeren, lag de focus op het verbeteren van de gemeenschappelijke digitale en fysieke infrastructuur. Want met een betere infrastructuur, komt de nieuwe adaptieve snelheidsregeling beter tot z’n recht.  

Het Townmaking Velodrome Labworks bood een gebied waar een nieuw soort intelligente infrastructuur kon worden ontwikkeld en getest. De gemeente Amsterdam regelde een 1,9 km lang parcours, om de toepassing en werking van de connected e-bike computer te testen. Odido leverde hoogwaardige technologie en netwerktoepassingen die een niet te missen bijdrage vormden in de pilot: snelheid en betrouwbaarheid. Want met het state-of-the-art 4G- en 5G-netwerk van Odido bereikten we in de testomgeving een connectiviteitssituatie met zeer lage latency. En konden e-bikes in 10 milliseconden of minder een aanpassing in snelheid maken. Deze zogenaamde latency (vertragingsfactor) kan het verschil maken of een fietser in een onveilige situatie wel of niet op tijd remt. 

Op dit moment zit het project nog in de testfase en werken de partners samen met overheidsorganisaties
om deze oplossing te realiseren. Na de realisatie zijn dit de voordelen:

• Minder ongevallen
  Door bij het binnenrijden van woonwijken of bekende gevaarlijke kruispunten de maximumsnelheid automatisch aan te passen naar een veiligere snelheid.
• Milieu-impact door de CO2-voetafdruk verkleinen
  Door meer fietsers te stimuleren om langere afstanden te pendelen met e-bikes.
• Verbetering van de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de e-bike gebruiker
  Door de lichaamsbeweging en een verbinding met de open omgeving.
• Ontwikkeling van nieuwe onderwijsprogramma’s voor maatschappelijke scholing
  Door het ontwikkelen van nieuwe onderwijsprogramma’s voor digitale fietstechnologie voor opleidingen op mbo-niveau.

De pilot liep van juni 2021 tot juni 2022. De betrokken partners bleven daarna samenwerken aan een soepeleimplementatie van de resultaten van de pilot.

Beeld: Odido